Postępowanie w przypadku objawów bólu przy połykaniu

Ból w trakcie połykania może być związany z utrudnieniem przechodzenia pokarmu spowodowanym przez zmiany zapalne spowodowane przez rozwijający się lub rozpadający się nowotwór (rak krtani, rak gardła, rak migdałka podniebiennego, rak nosorardzieli, rak przełyku, rak wpustu żołądka, rak płuc naciekający przełyk) lub może też być skutkiem nadmiernego rozciągania się ściany przełyku lub wpustu żołądka, gdy guz umiejscowiony jest w tej okolicy.

Ból przy połykaniu występuje także w przypadku zaburzeń wydzielania śliny (nowotwory ślinianki), odwodnienia, zakażenia grzybiczego i wirusowego, zwłaszcza w przypadku obniżenia odporności w przebiegu choroby nowotworowej lub procesu leczenia (chemioterapia, radioterapia).

Badania diagnostyczne wskazane przy występowaniu bólu w trakcie połykania:

• dokładny wywiad lekarski
• badanie lekarskie (dokładne obejrzenie jamy ustnej i gardła, ocena stopnia odwodnienia, suchość w jamie ustnej)
• badanie laryngologiczne (rak gardła, rak krtani, rak nosogardzieli)
• badania endoskopowe (rak przełyku, rak żołądka)
• badanie radiologiczne górnego odcinka przewodu pokarmowego
• tomografia komputerowa górnego odcinka przewodu pokarmowego (po wcześniejszym badaniu endoskopowym)

Objawy choroby nowotworowej, które mogą współistnieć z bólem przy połykaniu:

• ślinotok (zaburzenia przechodzenia pokarmów w przypadku zaawansowanego raka przełyku)
• wymioty (a ściślej: zwracanie pokarmów, które chory może połknąć, ale które nie przechodzą do żołądka i ulegają zwróceniu
• przykry zapach z ust (fetor ex ore) - poza chorobami zębów i dziąseł jest to charakterystyczny objaw związany z rozpadającym się guzem nowotworowym gardła, krtani, jamy ustnej, nosogardzieli i przełyku
• chrypka (może świadczyć o naciekaniu nerwu krtaniowego wstecznego w przebiegu raka przełyku lub naciekania strun głosowych w raku krtani)
• utrata wagi
• kaszel (zarzucanie śliny i treści pokarmowej do dróg oddechowych w sytuacji zaburzenia połykania, nowotwory dróg oddechowych (rak krtani, rak oskrzeli, rak płuc)
• krwioplucie: rozpadający się guz jamy ustnej, gardła, krtani, przełyku, wpustu żołądka
• wymioty fusowate (treść wymiotów przypomina fusy od kawy): krwawienie z guza do światła żołądka, połykanie krwi przy rozpadzie guza przełyku i gardła.