Stewia – naturalny słodzik – zdrowa alternatywa

Dążąc do zdrowej, smukłej sylwetki niejednokrotnie sięgamy po produkty o obniżonej kaloryczności. Do wielu z nich, dla zachowania oryginalnego, słodkiego smaku, a jednocześnie obniżenia wartości energetycznej produktu, zamiast cukru dodawane są słodziki. W postaci sypkiej, płynnej bądź drażetek, przez wiele osób są one również stosowane dla dosładzania kawy, herbaty czy mleka. Słodziki są to jednak substancje syntetyczne bądź półsyntetyczne i wysoce przetworzone, stąd też ich nadużywanie może mieć niekorzystne odbicie na zdrowiu konsumentów. W ciągu ostatnich kilku lat stewia, wyłącznie naturalny słodzik, podbija serca, żołądki i kubki smakowe ludzi na całym świecie. Może być ona znakomitym i przede wszystkim – bezpiecznym, w porównaniu z produktami syntetycznymi, zamiennikiem cukru dodawanego do potraw.

Stewia jest rośliną o wyjątkowo słodkich liściach, pochodzącą z Ameryki Południowej (Stevia rebaudiana). Ekstrakt z niej otrzymywany, wykorzystywany jest tam od setek lat, jako naturalny słodzik i lekarstwo. Stewia ma same zalety: jest produktem w pełni naturalnym, ma dokładnie zero kalorii, jest nawet 250–450 razy słodsza od cukru spożywczego, cechuje się bardzo dobrą rozpuszczalnością w wodzie jak i w alkoholach. W przeciwieństwie zaś do słodzików syntetycznych (acesulfan, aspartam) może być stosowana do pieczenia i gotowania – jest odporna na wysoką temperaturę, a w trakcie jej podgrzewania nawet do bardzo wysokich temperatur nie powstają toksyczne metabolity jej rozpadu. Poza tym, stewia nadaje się do słodzenia kwaśnych potraw – jej struktura chemiczna jest stabilna w kwaśnym i zasadowym środowisku (pH 3–9) i nie ulega fermentacji.

W przeciwieństwie do cukru spożywczego, nie powoduje próchnicy zębów i jest bezpieczna dla diabetyków – nie podnosi poziomu glikemii poposiłkowej, a w związku z tym nie powoduje zwiększenia zapotrzebowania na insulinę jak również nie stymuluje jej wyrzutu z wysp trzustkowych (co ma istotne znaczenie w dietach odchudzających).

W formie naturalnej stewia to roślina, która może być uprawiana przez cały rok w domu, latem również w glebie i w ogrodach. Istnieje ponad dwieście znanych gatunków, które różnią się warunkami hodowli oraz smakiem. Najsłodszym znanym gatunkiem jest Stevia rebaudian, uprawiana pierwotnie w Paragwaju, gdzie nazywana jest przez tubylców „słodkim ziołem”. Swój słodki smak Stewia zawdzięcza glikozydom, które są około 300 razy słodsze od cukru i stanowią około 10% składników wyciągu z liści stewii. Sama roślina jest więc około 30 razy słodsza od cukru. Wyróżniono kilka glikozydów stewiolowych, z czego największe znaczenie mają dwa: stewiozyd i rebaudiozyd A. Najsłodszy i najlepszy pod względem smaku jest rebaudiozyd A, gatunki o jego dużej zawartości są szczególnie cenione i pożądane. Stewia nie smakuje identycznie jak cukier, jej słodycz jest wyczuwana później i trwa dłużej. Na rynku światowym, a od kilku lat również w Polsce, dla większej wygody, dostępne są suszone liście stewii oraz skoncentrowany wyciąg w postaci tabletek, w proszku czy płynie.

Warto rozważyć, czy ta zdrowa, dobra alternatywa nie powinna zająć miejsca słodzików i nadużywanego często w naszych kuchniach cukru.