Menu

Przedoperacyjna suplementacja żywieniowa zmniejsza ryzyko występowania powikłań w okresie pooperacyjnym u chorych z rakiem odbytnicy

15.06.2023

leczenie żywieniowe - baner

Podstawą leczenia raka odbytnicy jest zabieg operacyjny. U części chorych, z zaawansowanym miejscowo operacyjnym nowotworem lub u chorych z zaawansowaniem nie pozwalającym na wykonanie zabiegu operacyjnego stosuje się się radioterapię w połączeniu z chemioterapią w celu zmniejszenia ryzyka wznowy miejscowej lub uzyskania warunków umożliwiających wykonanie zabiegu operacyjnego. Do najczęstszych powikłań leczenia przedoperacyjnego należą powikłania hematologiczne, wymioty, utrata apetytu, a po zabiegu – powikłania infekcyjne i nieszczelność zespolenia jelitowego.

Niedożywienie jest znanym czynnikiem ryzyka powikłań występujących po operacji. Co więcej, u chorych niedożywionych obserwuje się częściej i bardziej nasilone powikłania związane z radioterapią i chemioterapią. Europejskie Towarzystwo Żywienia Klinicznego i Metabolizmu (ESPEN) zaleca stosowanie wspomagania żywieniowego w przypadku stwierdzenia klinicznych cech świadczących o ryzyku niedożywienia: zmniejszenie masy ciała o ponad 10% w ciągu 6 miesięcy, wskaźnik masy ciała (BMI – Body Mass Index) poniżej 18,5 lub/i poziom albuminy w osoczu krwi mniejszy niż 30 g/L.

Pomimo ogólnych zaleceń wspomaganie żywieniowe u chorych poddawanych radioterapii jest przedmiotem dyskusji. Jednak w pracach omawiających to zagadnienie opracowane wnioski wskazują, że u chorych leczonych radioterapią niedożywienie jest często obserwowane, zaś takie powikłanie jak nieszczelność zespolenia po wykonanej następnie operacji częściej występuje u chorych z cechami niedożywienia.

Szczególne znaczenie dla oceny ryzyka powikłań pooperacyjnych ma poziom albuminy w surowicy krwi. U chorych z obniżonymi wartościami, świadczącymi o niedożywieniu białkowym, częściej występują powikłania infekcyjne, przetoki jelitowo-skórne oraz powikłania zatorowo-zakrzepowe. U takich chorych warto odroczyć zabieg operacyjny i włączyć doustne leczenie żywieniowe (suplementacja zywieniowa), gdyż poprawa stanu odżywienia znacząco zmniejsza ryzyko wystąpienia poważnych powikłań pooperacyjnych.

W badaniu na grupie ponad 3500 pacjentów z rakiem jelita grubego, u których stopień odżywienia oceniano za pomocą Prognostycznego Indeksu Żywienia (PNI – Prognostic Nutritional Index), którego zasadniczym elementem jest poziom albuminy, wykazano, że ilość i ciężkość powikłań pooperacyjnych wzrasta wraz z obniżaniem wartości PNI. Co więcej, ma to wpływ na długość pobytu w szpitalu, wyniki leczenia i rokowanie.

Do standardowych badań, które powinny być wykonane przed rozpoczęciem leczenia, należą m.in. poziom całkowitej liczby limfocytów (z badania morfologii krwi), poziom białka całkowitego, poziom albumin. Bez tych badań nie jest możliwe określenie Prognostycznego Indeksu Żywienia. W zaleceniach Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu (POLSPEN) zwraca się uwagę na potrzebę oznaczania poziomu albumin oraz, osobno, całkowitej liczby limfocytów, ale nie podaje się oszacowanego na ich podstawie wskaźnika PNI jako narzędzia do oceny zagrożenia powikłaniami związanymi z leczeniem chorych o niedożywieniu. Ze względu na dane z piśmiennictwa, łatwość wykonania oceny, należy pamiętać, że Prognostyczny Indeks Żywienia PNI jest przydatnym parametrem oceniającym niedożywienie chorych z rakiem okrężnicy i odbytnicy.


Opracowanie: Onkonet.pl


Piśmiennictwo:

  • Yamano T. i wsp.: Int J Colorectal Dis 2016;31:877-884;
  • Truong A. i wsp.: World J Gastrointest Surg 2016;27:353-362;
  • Tae Noh G. i wsp.: J Cancer Res Clin Oncol 2017;143:1235-1242;
  • Kłęk S. i wsp.: Standardy leczenia żywieniowego w onkologii. Nowotwory 2015;4:320-337.
» powrót do działu "Leczenie żywieniowe"

Menu działu dla pacjenta

Obserwuj Onkonet na Facebooku

NU-MED Onkologia

reklama Grupa NU-MED

Grupa NU-MED to wyspecjalizowane placówki, w których diagnozujemy i leczymy pacjentów z chorobami nowotworowymi. Leczenie odbywa się w ramach kontraktu z NFZ. Zobacz więcej informacji.

Onkodiag – medycyna spersonalizowana w onkologii

reklama Onkodiag

Badania oparte na wnikliwej analizie tkanek pochodzących z nowotworu oraz krążących we krwi komórek nowotworowych:

  • Trublood – nieinwazyjna biopsja z analizą pod kątem diagnozy, rokowań i teranostyki
  • Celldx – głęboka analiza genomiczna nowotworu – badanie skuteczności terapii
  • Exacta – pełna analiza nowotworu uwzględniająca genomikę, immunohistochemię, immunocytochemię i chemowrażliwość żywych komórek. Badanie zaprojektuje najbardziej skuteczne leczenie
  • Chemoscale – badanie chemowrażliwości leków cytostatycznych
  • Cancertrack – monitorowanie efektów leczenia na podstawie cell-free DNA