Medycyna nuklearna pozwala lepiej rozumieć i leczyć chłoniaki

23.10.2021

Foto. PET-CT w Dolnośląskim Centrum Onkologii

Chłoniaki to nowotwory złośliwe, często o niewyjaśnionej etiologii. Bywają poważnym wyzwaniem w procesie diagnostyczno-terapeutycznym. Tam, gdzie standardowe procedury morfologiczne nie zawsze odzwierciedlają rzeczywisty stan chorego, z pomocą przychodzą techniki medycyny nuklearnej. Na jakie aspekty diagnostyki radioizotopowej powinni zwrócić uwagę specjaliści opiekujący się pacjentem hematoonkologicznym, wyjaśnia prof. Bogdan Małkowski, prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Nuklearnej.
Choroba młodych i starszych
Chłoniaki to najczęściej występujące nowotwory krwi. Stanowią około 2 proc. zachorowań na wszystkie nowotwory złośliwe. Częstość i wiek zachorowania zależą od typu chłoniaka.

– Najczęściej występującym rodzajem chłoniaka jest chłoniak rozlany z dużych komórek B (ang. DLBCL). Jego występowanie kształtuje się na poziomie kilkunastu przypadków na 100 tys. mieszkańców. Ten rodzaj chłoniaka może wystąpić w młodym wieku, ale jego częstość występowania zdecydowanie wzrasta u osób w wieku podeszłym. Chłoniak grudkowy występuje nieco rzadziej, średnio w około trzech przypadkach na 100 tys. mieszkańców i jest rozpoznawany najczęściej w wieku średnim i starszym.

Chłoniak Hodgkina, dawniej określany mianem ziarnicy złośliwej, występuje z częstością dwóch przypadków na 100 tys. mieszkańców. Ostatni typ nowotworu charakteryzuje się dwoma szczytami zachorowań – występuje najczęściej w młodym wieku, pomiędzy 20. a 30. rokiem życia i później, po 50. roku życia.

Chłoniaki to specyficzne nowotwory. U większości pacjentów nie jesteśmy w stanie podać przyczyny rozwoju choroby a co więcej, późniejsza diagnostyka bywa bardzo trudna w interpretacji. W tym obszarze hematoonkologii bardzo istotne jest wykorzystanie właściwych metod diagnostycznych, wiedza w zakresie interpretacji wyników badań i dobra komunikacja pomiędzy wszystkimi specjalistami, którzy w procesie terapii opiekują się pacjentem – zaznacza prof. Bogdan Małkowski, kierownik Zakładu Medycy Nuklearnej w Centrum Onkologii im. F. Łukaszczyka w Bydgoszczy, prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Nuklearnej.

Wyzwanie interdyscyplinarne
Do rozwoju chłoniaka dochodzi, gdy w wyniku pewnego błędu na etapie powstawania lub dojrzewania limfocyt zmienia się w komórkę nowotworową. Zaczyna się on wówczas nadmiernie namnażać (najczęściej dzieje się to w węźle chłonnym). Następnie komórki nowotworowe mogą się przenosić do innych narządów. Chłoniaki to nowotwory złośliwe, nie ustępujące samoistnie.

Chłoniaki różnią się przebiegiem, w tym szybkością rozwoju choroby. Bywa, że badania diagnostyczne nakierowane na monitorowanie stanu pacjenta będącego w trakcie terapii nie zawsze oddają faktyczny stan organizmu. Zdaniem specjalistów jednym z przykładów takiego zjawiska jest stosowana podczas badań diagnostycznych skala Deauville z kryteriami Lugano.

– Standardowo stosowane w monitorowaniu przebiegu terapii chłoniaków badania morfologiczne i skala Deauville z kryteriami Lugano nie zawsze odzwierciedlają rzeczywisty stanu chorego. Wiadomo, że w zakresie chłoniaków, w tym w obszarze badania chłoniaka Hodgkina, procedura PET-CT może przynieść daleko większe korzyści. Kluczowe jest jednak, aby otrzymane w badaniu wyniki interpretować we właściwy sposób.

Kolejny, nie mniej ważny aspekt, to dobra komunikacja pomiędzy specjalistami opiekującymi się pacjentem. Chłoniaki to interdyscyplinarny problem medyczny – w procesie ich leczenia bierze udział między innymi hematolog, onkolog, specjalista medycyny nuklearnej, lekarz rodzinny. Istotne, żeby informacje o przebiegu prowadzonej terapii wszyscy specjaliści interpretowali w sposób spójny. To pomaga lepiej rozumieć chłoniaki i może znacząco zwiększyć skuteczność prowadzonego leczenia – podkreśla prof. Bogdan Małkowski.

O wyzwaniach w zakresie diagnostyki i interpretacji badań w obszarze chłoniaków, w tym w chłoniaku Hodgkina, specjaliści różnych dziedzin medycyny podyskutują na warsztatach z cyklu „Sowim okiem”. Eksperci z różnych polskich ośrodków zaprezentują doświadczenia własne w zakresie diagnostyki i terapii swoich pacjentów hematologicznych. Czwarta edycja „Interdyscyplinarnych warsztatów diagnostyki PET-CT w chłoniaku Hodkina” odbędzie się 25 listopada 2021 roku o godz. 19.00. Link do bezpłatnej rejestracji: Warsztaty "Sowim Okiem".