Zaawansowany Rak Piersi. Jakie są najważniejsze fakty na temat tej choroby?

06.10.2022

Szacuje się, że w naszym kraju na raka piersi choruje rocznie ok. 25 tys. kobiet , a u 5-10% z nich nowotwór rozpoznawany jest od razu w stopniu zaawansowanym. 13 października, w trakcie Miesiąca Świadomości Raka Piersi, obchodzony jest Dzień Świadomości Zaawansowanego Raka Piersi. Ma on na celu zwiększenie świadomości społeczeństwa na temat choroby oraz zwrócenie uwagi na pacjentki żyjące z tą chorobą. Oto cztery najważniejsze fakty na temat zaawansowanego raka piersi.
1. Zaawansowany rak piersi to choroba zróżnicowana
Rak piersi jest chorobą zróżnicowaną pod względem typów, a określenie „rak piersi” oznacza schorzenie o różnym przebiegu, rokowaniu i odpowiedzi na leczenie. W diagnostyce nowotworu piersi istotne jest określenie stadium zaawansowania nowotworu oraz analiza stanu receptorów hormonalnych oraz ekspresji receptora HER2.

Stopień zaawansowania nowotworu piersi lekarz ustala przy pomocy tzw. skali TNM, która określa: wielkość pierwotnego guza w piersi (Tumor), obecność przerzutów nowotworu w węzłach chłonnych (Nodes) oraz ewentualną obecność przerzutów nowotworu w innych narządach (metastasis) . Zaawansowany rak piersi może więc mieć postać miejscowo zaawansowanego raka piersi (III stadium rozwoju) oraz uogólnionego raka piersi, czyli rozsianego, w którym doszło do przerzutów do innych organów lub kości (IV stadium rozwoju).

Drugim istotnym parametrem, który należy określić jest podtyp biologiczny nowotworu. Można to zrobić dzięki badaniu histopatologicznemu pobranego podczas biopsji gruboigłowej fragmentu komórki nowotworowej, w ramach którego oznaczana jest obecność receptorów hormonalnych (estrogenowych – ER i progesteronowych – PR) oraz ekspresja receptora HER2 i markera Ki67. Receptory w komórkach nowotworowych mogą występować w wielu różnych kombinacjach, co sprawia że wyróżniamy trzy główne podtypy biologiczne raka piersi – hormonozależny, HER2-dodatni oraz potrójnie ujemny. Najczęściej występującym jest rak piersi hormonozależny HER2-ujemny4.

2. W leczeniu zaawansowanego raka piersi nastąpił ogromny postęp
Jeszcze niedawno pacjentki z zaawansowanym rakiem piersi miały niewielki wybór ścieżek leczenia, ograniczający się do chemioterapii czy radioterapii. Dzisiaj, dzięki poznaniu podtypów raka piersi możliwe stało się lepsze dostosowanie leczenia dla konkretnej pacjentki. Celem obecnie stosowanych terapii jest zapewnienie jak najdłuższego życia przy zachowaniu jego jak najlepszej jakości.

Nowe leki coraz lepiej kontrolują przebieg choroby, także zaawansowanej. Nowoczesne terapie obejmują leczenie m.in.: hormonoterapię stosowaną w skojarzeniu z lekami celowanymi (inhibitorami CDK 4/6 w przypadku HR+ HER2-ujemnego zaawansowanego raka piersi lub leczeniem anty-HER2 w przypadku HR+ HER2-dodatniego zaawansowanego raka piersi) czy immunoterapię. Chemioterapia powinna być zarezerwowana i stosowana u chorych z masywnym rozsiewem choroby zagrażającym życiu pacjentki i nasilonymi objawami.

Aby rozwiewać wszelkie wątpliwości i obawy chora lub jej najbliżsi powinni być aktywnymi uczestnikami leczenia i zadawać lekarzowi pytania. Najlepiej, aby przed spotkaniem z lekarzem wspólnie przygotować sobie listę nurtujących pytań i w trakcie rozmowy z lekarzem skrzętnie notować odpowiedzi.

3. Wiedza sprzymierzeńcem w chorobie
Każda pacjentka powinna dokładnie poznać swoją chorobę i zasięgać informacji ze sprawdzonych źródeł. Wiedza o chorobie pomoże jej w rozmowach z lekarzem, doborze terapii oraz utrzymaniu dobrej kondycji psychicznej. Po diagnozie to właśnie lekarz staje się dla niej przewodnikiem. W tej relacji najważniejsze jest wzajemne zaufanie i szacunek. Kluczem do sukcesu jest dobra komunikacja z lekarzem i pielęgniarką. W rozmowie z lekarzem warto korzystać z dodatkowych narzędzi, np. notatnika, w którym można zapisać pytania, które chce się zadać, a także najważniejsze kwestie dotyczące planu leczenia.

Z myślą o pacjentkach z zaawansowanym rakiem piersi oraz o ich bliskich, w ramach kampanii edukacyjnej „Zaawansowany Rak Piersi. Wiem Więcej!”, powstał serwis edukacyjny www.zaawansowanyrakpiersi.pl, który zawiera zebraną w jednym miejscu wiedzę na temat nowotworu tego typu i jego leczenia. Może ona okazać się przydatna w oswojeniu choroby dla kobiet chorujących na zaawansowaną postać nowotworu. Na stronie znajdują się artykuły ekspertów, cenne porady psychoonkologów i dietetyków, a także rzetelne informacje na temat dostępnych opcji terapeutycznych. Na stronie dostępny jest również m.in. darmowy, gotowy do pobrania „Poradnik dla pacjentek z zaawansowanym rakiem piersi”. Inicjatorem i organizatorem kampanii jest firma Novartis, a partnerami Federacja Stowarzyszeń „Amazonki”, Polskie Amazonkami Ruch Społeczny, Fundacja OnkoCafe-Razem Lepiej, Fundacja Rak’n’Roll Wygraj Życie, Fundacja OmeaLife Rak piersi nie ogranicza oraz Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Onkologicznych.

4. Pacjentki z zaawansowanym rakiem piersi potrzebują holistycznego wsparcia
Zaawansowany rak piersi to choroba, która wpływa na wszystkie sfery codziennego funkcjonowania. Diagnoza zmienia całe życie i pacjentki potrzebują holistycznego wsparcia w procesie leczenia.

Lekarz onkolog zapewnia opiekę medyczną osobom chorym na nowotwory. Jeśli to konieczne, w oparciu o rozpoznanie i wyniki bieżących badań, onkolog może również konsultować chorobę pacjentki z lekarzami innych specjalności, np. z kardiologiem, neurochirurgiem czy pulmonologiem, zależnie od sytuacji klinicznej.

Pielęgniarz/pielęgniarka realizuje specjalistyczne świadczenia lecznicze, ale także pomaga radzić sobie z leczeniem, objawami choroby i działaniami niepożądanymi terapii. Często również ułatwia komunikację z zespołem lekarzy: onkologiem i lekarzami innych specjalności. W Polsce zaczyna również funkcjonować pielęgniarstwo senologiczne, które specjalizuje się w opiece na pacjentkami z chorobami piersi.

Psycholog pomoże poradzić sobie z wyzwaniami natury emocjonalnej i psychologicznej, natomiast psychiatra wesprze, gdy pacjentka doświadcza poważniejszych problemów psychicznych wymagających włączenia leczenia farmakologicznego. Z kolei dietetyk pomoże opracować najbardziej dopasowaną do potrzeb pacjentki dietę, aby osiągać odpowiednie najbardziej optymalne efekty terapeutyczne.

Pacjentki z zaawansowanym rakiem piersi mogą liczyć także na pomoc grup wsparcia i organizacje społecznych, które oferują wiele możliwości – od nawiązania kontaktu z innymi pacjentkami, warsztaty i spotkania edukacyjne po organizację transportu na wizyty lekarskie.