Ogólnopolski Dzień Transplantacji - przeszczep szpiku ratuje życie!

W Polsce co godzinę ktoś dowiaduje się, że ma białaczkę, czyli nowotwór krwi. Tę diagnozę słyszą rodzice małych dzieci, młodzież, dorośli. Bez względu na wiek – każdy może zachorować. Na szczęście każdy może też pomóc. Dla wielu chorych jedyną szansą na życie jest przeszczepienie szpiku lub komórek macierzystych od niespokrewnionego Dawcy.

Obchodzony 26. stycznia Ogólnopolski Dzień Transplantacji to bardzo ważna data w kalendarzu osób, które nowe życie zawdzięczają Dawcy szpiku. Dzięki przeszczepieniu krwiotwórczych komórek macierzystych leczy się obecnie ponad 70 chorób – przede wszystkim nowotwory krwi, ale również choroby rzadkie - w tym nienowotworowe. Co roku w Polsce około 800 Pacjentów zostaje zakwalifikowanych do allogenicznego przeszczepienia szpiku, a każdego dnia średnio 4 Dawców z bazy Fundacji DKMS oddaje krwiotwórcze komórki macierzyste, żeby uratować komuś życie.

Allogeniczna transplantacja szpiku polega na pobraniu krwiotwórczych komórek macierzystych od Dawcy rodzinnego lub niespokrewnionego - i przeszczepieniu ich Biorcy. Po zabiegu krwiotwórcze komórki dojrzewają w organizmie Pacjenta, przekształcając się w: leukocyty (białe krwinki), erytrocyty (czerwone krwinki) oraz trombocyty (płytki krwi). Jeśli przeszczepione komórki macierzyste się przyjmą, to szpik kostny odbuduje się prawidłowo, a chory całkowicie wyzdrowieje.

Aby można było przeprowadzić przeszczep szpiku potrzebny jest odpowiedni dawca. Nasz genotyp jest niezwykle różnorodny - to około 5 miliardów kombinacji, dlatego szanse na znalezienie zgodnego Dawcy są bardzo niskie. Prawdopodobieństwo wynosi 1:20 000, a gdy mamy rzadki genotyp nawet 1: kilku milionów. Tylko 25 procent Pacjentów wymagających przeszczepienia znajduje zgodnego Dawcę w rodzinie – w pozostałych 75 procentach potrzebny jest Dawca niespokrewniony – nasz „bliźniak genetyczny”. „Bliźniak genetyczny” to osoba, której antygeny zgodności tkankowej (tzw. HLA) są takie same, jak nasze własne. Żeby można było wykonać przeszczepienie, najlepiej, aby zgodność w zakresie cech tkankowych była 100%, albo przynajmniej 90% (czyli 9 na 10 cech tkankowych).

Pobranie szpiku odbywa się dwoma metodami. Pierwszą, częściej stosowaną metodą, w ponad 80% przypadków, jest pobranie krwiotwórczych komórek macierzystych z krwi obwodowej, czyli metodą tzw. aferezy. Zabieg trwa około 4-5 godzin, nie wymaga znieczulenia, przypomina donację krwi, a po jego zakończeniu Dawca wraca do domu. Drugą, stosowaną w mniej niż 20% przypadków metodą, jest pobranie szpiku z talerza kości biodrowej. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu ogólnym i trwa do 60 minut. Dawca, na czas procedury – czyli dwa dni, pozostaje w szpitalu.

Potencjalnym Dawcą szpiku może zostać każdy, kto chce pomóc, jest ogólnie zdrową osobą pomiędzy 18. a 55. rokiem życia, i waży nie mniej niż 50 kg - ale też nie zmaga się z otyłością. Żeby dołączyć do bazy Dawców Fundacji DKMS, wystarczy wejść na stronę www.dkms.pl/pl/zostan-dawca i zamówić darmowy pakiet do samodzielnego pobrania wymazu, z wewnętrznej strony policzka. Te kilka minut może uratować komuś życie.