dla pacjentów i lekarzy
Narodowa Strategia Onkologiczna – plan walki z rakiem w Polsce
Narodowa Strategia Onkologiczna (NSO) to program wieloletni na lata 2020-2030 wprowadzający kompleksowe zmiany w polskiej onkologii. Strategia została przyjęta przez Radę Ministrów w drodze uchwały.
NSO to tzw. cancer plan, czyli kompleksowy program walki z rakiem. Strategia jest odpowiedzią na wzrost zachorowań na choroby nowotworowe w Polsce. NSO wytycza kierunki rozwoju systemu opieki zdrowotnej w zakresie onkologii, wskazując na 5 obszarów strategicznych, kluczowych dla poprawy skuteczności terapii onkologicznych i dostosowania rozwiązań systemowych do potrzeb pacjentów z chorobą nowotworową.
Celem nadrzędnym NSO jest wzrost odsetka osób przeżywających 5 lat od zakończenia terapii onkologicznej, a także zwiększenie wykrywalności nowotworów we wczesnych stadiach oraz poprawa jakości życia w trakcie i po ukończonym leczeniu.
Realizacja Narodowej Strategii Onkologicznej umożliwia odwrócenie niekorzystnych trendów takich jak fragmentacja opieki, rozproszenie świadczeń i ośrodków onkologicznych, które dotychczas wpływały na jakość leczenia onkologicznego, a co za tym idzie zwiększa szanse pacjentów na wyjście z choroby nowotworowej.
Strategia została opracowana przez działający przy ministrze zdrowia Zespół do spraw Narodowej Strategii Onkologicznej.
Ilość zachorowań na nowotwory złośliwe w Polsce stale rośnie
Choroby nowotworowe stanowią jedną z najczęstszych przyczyn zgonów Polaków. Liczba pacjentów ze zdiagnozowanym nowotworem złośliwym stale wzrasta, czego przyczyną jest zarówno proces starzenia się społeczeństwa, jak i wzrost narażenia na czynniki związane ze stylem życia.
Co roku na choroby nowotworowe zapada ponad 160 tysięcy Polaków, a ok. 100 tysięcy umiera z ich powodu. W przypadku około 50 proc. nowotworów można podjąć skuteczne działania profilaktyczne, dlatego NSO kładzie ogromny nacisk na profilaktykę i edukację.
Narodowa Strategia Onkologiczna dużą wagę przywiązuje do jakości życia pacjentów. W Polsce żyje około 1 miliona osób, u których zdiagnozowano lub wyleczono nowotwór, a prognozy wskazują, że w ciągu najbliższych 5 lat liczba pacjentów onkologicznych może wzrosnąć o 15 proc., zaś w perspektywie 10 lat o 28 proc. Z tego powodu bardzo istotne są kwestie zarówno profilaktyki pierwotnej, jak prewencji wtórnej.
Realizacja Narodowej Strategii Onkologicznej umożliwia obniżenie kosztów wynikających z obciążenia pacjentów chorobami nowotworowymi.
Pięć obszarów działania
Aby poprawić sytuację polskich pacjentów oraz lekarzy zajmujących się diagnostyką i terapią w onkologii, Strategia koncentruje się na 5 obszarach:
- Inwestycje w kadry medyczne
- zwiększenie liczby lekarzy specjalistów w dziedzinie onkologii i lekarzy specjalności pokrewnych
- poprawa jakości kształcenia kadry medycznej
- Inwestycje w edukację dotyczące stylu życia
- wprowadzenie regulacji prawnych związanych z ograniczeniem palenia tytoniu, walką z otyłością, ochroną przeciw promieniowaniu UV
- kształtowanie postaw prozdrowotnych u dzieci, młodzieży i osób dorosłych
- szczepienia HPV dla dziewcząt i chłopców
- włączenie lekarzy POZ i medycyny pracy w działania prewencji pierwotnej
- Inwestycje w pacjenta
- zwiększenie dostępności do badań przesiewowych
- wprowadzenie nowych badań przesiewowych
- poprawa jakości realizowanych badań przesiewowych
- zwiększenie zaangażowania zespołów POZ i medycyny pracy w poprawę zgłaszalności na badania przesiewowe
- Inwestycje w naukę i innowacje
- wsparcie badań naukowych w onkologii
- większy udział pacjentów onkologicznych w badaniach klinicznych
- dostęp do innowacyjnych terapii
- zwiększenie liczby leków refundowanych
- Inwestycje w system opieki onkologicznej
- wdrożenie Krajowej Sieci Onkologicznej
- utworzenie podmiotów wyspecjalizowanych w diagnostyce i leczeniu wybranych nowotworów
- zapewnienie najwyższej jakości standardów diagnostyki i leczenia dla wszystkich pacjentów onkologicznych
- zwiększenie dostępu do nowoczesnej aparatury medycznej
- poprawa infrastruktury szpitali
- rozwój opieki rehabilitacyjnej, paliatywnej i hospicyjnej
- poprawa jakości życia pacjentów onkologicznych
- prawo do życia bez bólu dla wszystkich pacjentów onkologicznych
- uruchomienie Narodowego Portalu Onkologicznego
Źródłem finansowania działań przewidzianych w Strategii jest budżet państwa. Planowane nakłady na realizację zadań wynikających ze Strategii zaplanowane na lata 2020-2030 wynoszą 5 mld 100 mln zł.
Strategia może być finansowana ze środków innych niż publiczne, w przypadku gdy taki sposób finansowania wynika z harmonogramu wdrażania Strategii, m.in. środków z budżetu Unii Europejskiej oraz programów wspólnotowych.
Strategia będzie aktualizowana nie rzadziej niż raz na 5 lat, w szczególności w przypadku istotnych zmian w obszarze onkologii.
Najważniejsze działania w ramach NSO
- od września 2020 r. zajęć o zdrowiu, które mają być realizowane np. w ramach godzin wychowawczych.
- od 2021 r. szczepień przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) dziewcząt w wieku dojrzewania.
- w 2021 r. narzędzi motywacyjnych dla zespołów POZ majonych na celu objęcie „lokalnych” populacji osób z grup podwyższonego ryzyka badaniami przesiewowymi.
- w 2022 r. narzędzi motywacyjnych dla zespołów medycyny pracy mających na celu objęcie pracowników z grup podwyższonego ryzyka badaniami przesiewowymi.
- od 2024 r. finansowania ze środków publicznych nowych programów badań przesiewowych, w grupach wysokiego ryzyka, w szczególności w kierunku wykrywania nowotworów płuca i nowotworów gruczołu krokowego.
- do końca 2023 r. obowiązku stosowania mammografów cyfrowych w wykonywaniu badań przesiewowych w ramach „Programu profilaktyki raka piersi”.
- do końca 2022 r. interaktywnej e-platformy dla pacjentów i badaczy dotyczącej prowadzonych badań klinicznych w dziedzinie onkologii.
- do końca 2022 r. 4 nowych ośrodków badań wczesnych faz w onkologii.
- do końca 2030 r. przynajmniej 90% dostępnych terapii onkologicznych wśród wszystkich refundowanych na terenie UE.
- do końca 2024 r. działań mających na celu zwiększenie dostępu do świadczeń opieki rehabilitacyjnej, opieki paliatywnej i hospicyjnej w poszczególnych województwach.
Narodowa Strategia Onkologiczna - pdf do pobrania
Źródło:
- Ministerstwo Zdrowia