Nowa terapia nanotechnologiczna w walce z rakiem trzustki

16.03.2022

Nowatorska metoda leczenia raka trzustki właśnie wchodzi w fazę badań klinicznych za sprawą projektu finansowanego przez Unię Europejską. Wykorzystuje ona magnetyczne nanocząsteczki umieszczane w guzie nowotworowym, które powodują lokalny wzrost temperatury pod wpływem zewnętrznego pola magnetycznego. Oprócz samodzielnego działania niszczącego komórki guza, metoda ta dodatkowo zwiększa skuteczność chemioterapii.
Choć rak trzustki jest nowotworem względnie rzadkim, jest też jednym z największych wyzwań w leczeniu onkologicznym. Wskaźnik pięcioletnich przeżyć jest jednym z najniższych wśród wszystkich nowotworów i wynosi zaledwie 3%.

Pomimo olbrzymich wysiłków naukowców podejmowanych na przestrzeni ostatnich 40 lat nie nastąpił żaden istotny postęp w leczeniu tej choroby, a liczba przypadków stale się zwiększa. W ciągu ostatnich 30 lat liczba zgonów niemal się podwoiła, a w samej tylko UE każdego roku na raka trzustki umiera 90 000 ludzi. Szacuje się, że do roku 2035 liczba przypadków i zgonów wzrośnie o kolejne 40%.

W 2016 roku dzięki środkom z UE powołano do życia projekt NoCanTher, którego celem było wynalezienie nowych leków opartych na nanotechnologii do walki z rakiem trzustki. Dzięki połączonym wysiłkom naukowców z siedmiu europejskich krajów w ramach projektu NoCanTher udało się opracować nową terapię z zakresu nanomedycyny, która właśnie wchodzi w fazę badań klinicznych.

Dane przedkliniczne wskazują, że nowa terapia zarówno zmniejsza objętość guza, jak i zwiększa oddziaływanie chemioterapii na komórki nowotworowe. Badania kliniczne są prowadzone w dwóch ośrodkach w Hiszpanii z udziałem pacjentów z lokalnie zaawansowanym rakiem trzustki. Ta grupa pacjentów stanowi około 20% wszystkich przypadków raka trzustki, a zazwyczaj jedyną dostępną w takich sytuacjach formą leczenia jest paliatywna chemioterapia.

„Sądzimy, że dzięki tej nowoczesnej metodzie uda nam się zmienić charakterystykę guza i kontrolować rozwój choroby lokalnie”, mówi Teresa Macarulla, lekarz onkolog ze szpitala uniwersyteckiego Vall d’Hebron i główna prowadząca badanie kliniczne NoCanTher.

„Badanie pilotażowe jest ważnym krokiem naprzód, jeśli chodzi o otwieranie nowych możliwości terapeutycznych dla pacjentów z lokalnie zaawansowanym rakiem trzustki, którym nie możemy zaoferować żadnej innej formy leczenia poza chemioterapią” - mówi Teresa Macarulla, onkolog ze szpitala uniwersyteckiego Vall d’Hebron i główna prowadząca badanie kliniczne NoCanTher.

Omawiana metoda leczenie opiera się na hipertermii magnetycznej, która polega na przekształcaniu energii elektromagnetycznej w ciepło. Do guza nowotworowego wprowadza się nanocząsteczki żelaza, które w wyniku odziaływania silnego pola magnetycznego nagrzewają się i powodują lokalny wzrost temperatury.

Podwyższona temperatura prowadzi do degradacji i zniszczenia komórek raka. Dzięki lokalnemu działaniu otaczająca guza zdrowa tkanka nie ulega uszkodzeniu. Proces ten prowadzi również do zmian fizycznych cech guza, co czyni go bardziej podatnym na działanie klasycznych leków przeciwnowotworowych (chemioterapeutyków).