Zaawansowany rak piersi dawniej i dziś. Postęp w możliwościach leczenia

13.10.2021

Stały postęp, jaki dokonuje się w onkologii, daje nadzieję chorym kobietom na całym świecie w walce z zaawansowanym rakiem piersi. To, jak bardzo na przestrzeni ostatnich lat zmieniło się podejście do jego leczenia, daje nadzieję - dziś już wiemy, że istnieje wiele typów tego nowotworu, a odpowiedni, dostosowany do indywidualnych potrzeb plan leczenia, może polepszyć stan i komfort życia pacjentek.
W Polsce rak piersi stanowi 1/4 przypadków nowotworów u kobiet. Najwięcej zachorowań zostaje zdiagnozowanych u kobiet w przedziale wiekowym 50-64 lata. U ok. 12% chorych może dojść do rozsiewu nowotworu. Rak piersi jest chorobą zróżnicowaną pod względem typów, a określenie „rak piersi” oznaczać może schorzenia o różnym przebiegu, rokowaniu i odpowiedzi na leczenie. Zmiana, jaka dokonała się we współczesnych metodach leczenia i ich zróżnicowaniu jest niezwykle istotna, terapie są dopasowane do danego podtypu nowotworu.

Ścieżka leczenia zaawansowanego raka piersi – kiedyś vs dziś
Należy odróżnić leczenie wczesnego raka piersi, gdzie celem terapii jest wyleczenie, od leczenia zaawansowanego raka piersi, którego celem jest utrzymanie komfortu życia pacjentki oraz wydłużenie życia. Jeszcze czterdzieści lat temu pacjentki z zaawansowanym rakiem piersi miały niewielki wybór ścieżek leczenia, ograniczający się do chemioterapii, radioterapii oraz mastektomii. Dzisiaj, choć wciąż jest to choroba nieuleczalna, to w związku z dalszym postępem medycyny, rozwojem diagnostyki i dostępem do innowacyjnego leczenia, wiemy, że istnieje zarówno wiele podtypów zaawansowanego raka piersi, jak również mutacji wpływających na rokowania, a dostępne opcje terapii są bardzo zróżnicowane i wieloetapowe.

Obecnie proces diagnostyki zaawansowanego raka piersi składa się z kilku elementów, o których pacjentka szczegółowo może porozmawiać z lekarzem. Jednym z nich jest ocena stanu receptorów hormonalnych oraz ekspresji receptora HER2 dokonana z biopsji gruboigłowej guza pierwotnego lub przerzutu. Od wyników zależy określenie podtypu biologicznego nowotworu, a tym samym dobór leczenia, które może przynieść największe korzyści pacjentce. W przypadku pierwotnie zaawansowanego raka piersi biopsja jest wykonywana na początku ścieżki diagnostycznej. W przypadku nawrotu często ponownie wykonuje się biopsję, z ponownym oznaczeniem receptorów. Diagnostyka obejmuje także m.in. wywiad, badania obrazowe oraz inne badania zlecone przez lekarza prowadzącego w zależności od potrzeb.

Wybór ścieżki leczenia zaawansowanego raka piersi odbywa się w sposób spersonalizowany, z uwzględnieniem cech biologicznych nowotworu, skuteczności dotychczasowego leczenia, nasilenia objawów choroby, a także ogólnego stanu zdrowia oraz preferencji pacjentki. Leczenie może obejmować wiele linii, a lekarz w zależności od odpowiedzi na stosowaną terapię, decyduje o dalszym postępowaniu. Nowoczesne terapie obejmują leczenie m.in. hormonoterapię stosowaną w skojarzeniu z terapiami celowanymi (np. inhibitorami CDK 4/6 w przypadku HR+ HER2-ujemnego zaawansowanego raka piersi lub leczeniem anty-HER2 w przypadku HR+ HER2-dodatniego zaawansowanego raka piersi) czy immunoterapię. Chemioterapia to podstawowe leczenie u chorych na raka hormononiezależnego; w raku hormonozależnym bywa stosowana u chorych z masywnym rozsiewem choroby i nasilonymi objawami. Warto porozmawiać z lekarzem o wszystkich możliwościach leczenia, zarówno tych refundowanych, jak i dostępnych w badaniach klinicznych.

Leczenie wspomagające
Oprócz leczenia, które ma za zadanie spowolnić postęp choroby, stosuje się również leczenie wspomagające, które umożliwia poprawę jakości życia i złagodzenie dolegliwości. Są to nie tylko środki farmakologiczne, uśmierzające np. ból, ale również modyfikacja stylu życia. Dużą rolę odgrywa chociażby zbilansowana dieta, która dostarcza organizmowi składników odżywczych, witamin i minerałów, a także wspiera układ odpornościowy i daje więcej sił oraz pomaga utrzymać masę mięśniową.

Więcej informacji na temat ścieżki leczenia w chorobie oraz listę placówek, które mogą udostępnić refundowane w Polsce w ramach programach lekowych opcje terapeutyczne, można znaleźć w serwisie edukacyjnym, który powstał w ramach tegorocznej kampanii „Zaawansowany Rak, Piersi. Wiem Więcej!”